Arkaitzeko neska

Kostaldeko herri txiki batean, inor ezagutzen ez duena, bada marmolez eginiko neska bat, eta bere ondoan hileta bat. Hiletan, ez dago izenik, hau baino ez du jartze:

- "Pertsonak hil egiten dira, maitasuna ez"

Hau kontatzen badizuet, atsean duen historioarengatik da:

Orain baino 60 urte atserago, herri honetan,  basegoen itsaroarekin amets egiten zuen neska bat, egun guztietan berdina egiten zuen; Goizean, hondatz osotik juaten zen maskor eta karakola bila, eguerdian, arroka batean esertsen zen eta jaten zuen bitartean itsasoa begiratzen zuen liluraturik, arratsaldean arroka horretan eseri eta itsasoko  olatuak margozten zituen.

Herritarrak  arkaitzeko neska deitzen zuten, han igarotzen baitzuen ia egun osoa.

Egun batean, herrira iritsi berria zen mutil bat,  hondartzara joan zen lasaitasun bila, eta han ikusi zuen arkaitzeko neska, hain zen ederra, bere begi berdeekin eta bere luze eta  beltzarekin... mutilak esagutu nahi zuen, berarekin egon nahi zuen... orduen arkaitzera igo eta berarekin hitzegiten hasi zen berarekin:

-Kaixo, egun ederra ez da? itsasoa bare- bare dago ...  eta oso polita da ...

-Bai, itsasoa ederra da, batzuetan berde kolorekoa da eta besteetan urdin argi-argia...

Ordu bat hitzegiten egon eta gero, mutila etxera joan zen.

Handik aurrera egun guztietan joaten asi zen, beti ordu berdinean.

2 hilabete eta gero, mutilak arkaitzeko neskarekin amets eginten hasi zen, maiteminduta zegoen.

Neskari zentitzen zuena adierasteko, olerkiak idazten eta bidaltzen hasi zen.

Egun batzuk geroago, gutun handi bat iritsi zitzaion, ireki zuenean, marrazki handi bat ikusi zuen, marrazkian itsasoa agertzen zen, eta, itsasoan txalupa bat zegoen, mutilak,  neskak idatzitako zerbait ikusi zuen:

"Badaude banatu ezin diren gauzak ;

Hermitaua eta bere karakola,

dordoka eta oskola,

lumak eta hegaztiak,

gu biak...

Nik zure berdina sentitzen dut,

maite zaitut."

Mutila, hau irakurtzean,pos-pozik jarri zen.

Arratalde horretan bertan, biak juan ziren hondartzara, maskorrak batu zituzten,  karramarroak harrapatu, korral zatiak batu zituzten, eta gero, eguzkia ezkutatzen ikusi zuten. Egun paregabea izan zen, gainera, gauean, izarrak dirdir eder bat egiten zuten eta ilargi zuri zuria ikusten zen. Dena ederra ikusten zen momentu horretan... Eta orduan izan zen, bata besteari begira, hurbil-hurbil...

3 hilabete geroago, neskak gaixotasun garrantzitsu bat harrapatu zuen.

Ezin izan zuten ezer egin eta hil egin zen.

Mutilak ezin izan zuen hau jasan eta neska egoten zen tokian, bere eskuekin marmolezko neska bat eraiki zuen bere maitea inork ez  ahazteko.

Lana amaitzerakoan, eutzi ezinik uretara bota zen,  ezin baitzuen mina aguantatu... 

Hurrengo egunean ondartzan bere gorpua aurkitu zuen. 

Hilobian marmolesko neskaren ondoan jarri zuen, eta itsasotik aizea datorrenean, neskaren eta mutilaren poemak entzuten dira herri osotik.

June Murua